“Mijn naam is Bénédicte Heindrichs en ik ben altijd gefascineerd geweest door de schoonheid van de wereld. Daarom heb ik altijd op milieugebied gewerkt. De afgelopen vier jaar was ik de Algemeen Directeur binnen de Waalse overheidsdienst, verantwoordelijk voor landbouw, milieu, bosbouw, natuurlijke hulpbronnen, natuur en dierenwelzijn.

De SPW Landbouw, Natuurlijke Rijkdommen en Leefmilieu verzekert het behoud van het natuurlijke en landelijke erfgoed van Wallonië door middel van een duurzame ontwikkelingsbenadering die erop gericht is de kwaliteitsvolle rijkdommen die essentieel zijn voor het leven veilig te stellen voor de toekomstige generaties. Concreet houdt het toezicht op en controleert het beheer van natuurlijke hulpbronnen: lucht, grond, water, ondergrond, fauna en flora, waarvan het de biodiversiteit beschermt. Het speelt een sleutelrol in de preventie, controle en bescherming van het milieu. Op het gebied van waterbeheer beheert het niet bevaarbare waterwegen en speelt het een cruciale rol bij het beheer van overstromingsrisico's en het aanpakken van belangrijke problemen in verband met klimaatverandering.”

“De SPW ARNE die ik leid, is rechtstreeks betrokken bij de verschillende thema's van het JCAR ATRACE-project. Een van mijn afdelingen is namelijk verantwoordelijk voor het beheer van een deel van de niet-bevaarbare waterwegen van het Waalse hydrografische netwerk, specifiek die wateren die volgens de Waalse regelgeving als niet-bevaarbare waterwegen van de eerste categorie geklasseerd zijn. Deze wateren vertegenwoordigen niet minder dan 1.900 km van de totale lengte van de Waalse rivieren en beken. We spelen dus een belangrijke rol in de uitvoering en coördinatie van beheersplannen voor overstromingsrisico's (PGRI). 

We hebben ook rivieractieprogramma's geïmplementeerd (PARIS: Action Program on Rivers through an Integrated and Sectorized Approach) waarin we geïntegreerde beheerdoelstellingen hebben gedefinieerd voor elke riviersector, rekening houdend met onderling verbonden functies: hydraulisch, economisch, maar ook ecologisch en cultureel. 

Mijn directoraat-generaal is niet verantwoordelijk voor ruimtelijke ordening. Toch blijven we een essentiële actor, aangezien we gevraagd worden om advies te geven over ruimtelijke ordening en stadsontwikkelingsprojecten. We zijn ook betrokken bij verschillende initiatieven naast onze collega's van SPW TLPE, zoals deelname aan commissies die toezicht houden op projecten zoals het masterplan “Vesdre”. 

Hoewel het crisisbeheer, zoals overstromingen of bosbranden, onder reddingsdiensten valt (civiele veiligheid, brandweer, medische diensten, politie, nationale defensie, enz.) kunnen wij onze expertise over onze dossiers wel delen. 

We hebben een interne procedure ontwikkeld die van toepassing is op elke situatie waarmee we tijdens het uitvoeren van onze taken te maken kunnen krijgen, ongeacht of het gaat om het mobiliseren van hulpdiensten. Deze algemene procedure kan worden aangevuld met specifieke procedures die door een afdeling worden behandeld, zoals een noodplan voor afvalbeheer na een grote gebeurtenis (overstroming, aardbeving, enz.) of een actieplan na onopzettelijke vervuiling.” 

“De Waalse Waterdagen zijn inderdaad een niet te missen evenement in de lente. Ze worden georganiseerd door River Contracts en hun partners. De algemene doelstelling van deze dagen is het ondersteunen van VN-doel nr. 6 inzake duurzame ontwikkeling: schoon water en sanitaire voorzieningen voor iedereen in 2030. Elk River Contract blijft echter vrij om thema's te kiezen die passen bij de realiteit van het stroomgebied waar ze werken. Meer dan 300 activiteiten, die een rijk, gevarieerd en volledig gratis programma vormden, werden georganiseerd door de 14 actieve River Contracts in heel Wallonië. Deze omvatten bezoeken aan water-gerelateerde installaties (zuiveringsstations, stations voor drinkwaterproductie, uiterwaarden of tijdelijke bergingsgebieden), natuurwandelingen rond water-gerelateerde sites, culturele bezoeken in verband met water (oude molens, fonteinen, het industriële verleden in verband met water, enz. ), acties in het veld (schone rivieren, reddingsacties voor amfibieën, participatieve projecten, enz.), conferenties en bewustmakingsactiviteiten over waterbeheer (drainage en zuivering, stormwaterbeheer en infiltratie, gevolgen van buitengewone weersomstandigheden en uitgevoerde oplossingen voor een betere veerkracht, films over water, enz.).”

“De SPW ARNE is al lang betrokken bij de samenwerking met de buurlanden en -regio's. Sinds het einde van de jaren 1990 neemt Wallonië actief deel aan de werkzaamheden van de internationale commissies Maas (CIM) en Schelde (CIE) en, in mindere mate, de Rijncommissie, waar het Gewest als waarnemer fungeert. Deze samenwerking heeft contacten gelegd met tegenhangers in Nederland, Duitsland, Luxemburg en de gewesten Vlaanderen en Brussel-Hoofdstad. Deze Commissies hebben de betrokken partijen in staat gesteld om tot een gedeelde visie te komen op verschillende punten van waterbeheer die belangrijk zijn over hun grenzen heen. Deze samenwerking heeft geleid tot tastbare resultaten, zoals het opzetten van een waarschuwings- en alarmnetwerk voor verontreiniging door ongevallen dat wordt gedeeld door partners binnen de CIM en CIE, en de coördinatie van verschillende beheerplannen onder de Kaderrichtlijn Water (PGDH) of overstromingsrichtlijnen (PGRI) door middel van overkoepelende plannen. De overeenkomst voor de uitwisseling van gegevens en overstromingsvoorspellingen is ook noemenswaardig, die sinds 2017 volledig van kracht is. 

Deze samenwerking vindt voornamelijk plaats binnen een nationaal of regionaal kader. De SPW ARNE toont ook interesse in kleinere, lokale grensoverschrijdende projecten, zoals het Interreg EMFlood Resilience project, dat in 2023 werd afgesloten. Ik heb ook het Flood Wisdom-project ondersteund, dat naar verwachting zal worden ingediend bij Interreg-autoriteiten en een vervolg is op EMFlood Resilience. 

In 2022 en 2023 heeft SPW ARNE verschillende bijeenkomsten gehouden met lokale waterbeheerders in Nederland, het Waterschap Limburg, en in Duitsland, het Wasser Verband Eifel-Rur. Deze bijeenkomsten hebben geleid tot de oprichting van een lokale samenwerking voor het stroomgebied van de Gueule in de vorm van een werkgroep 'Hydrologische studie van het stroomgebied van de Gueule', waarin vertegenwoordigers van SPW die verantwoordelijk zijn voor niet-bevaarbare waterlopen zitting hebben.” 

“Zoals elke EU-lidstaat en -regio heeft Wallonië overstromingsrisicobeheerplannen (PGRI) ontwikkeld. De overstromingen van 2021 hebben ons laten zien dat de overstromingsrisico's die we hadden gedefinieerd, moesten worden herzien in het licht van deze gebeurtenissen. Ze hebben ook geleid tot een actualisering van het Waalse herstelplan, dat bijna 100 miljoen euro heeft toegewezen voor werkzaamheden voor de ontwikkeling van waterlopen, projectoproepen met betrekking tot aanpassing aan of bescherming tegen overstromingen, en financiering voor projecten of studies voor getroffen gemeenten.  

Om overstromingsrisico's in de toekomst beter te voorkomen, heeft de Waalse regering ongeveer 450 miljoen euro uitgetrokken om bepaalde delen van onbevaarbare waterlopen zo veerkrachtig mogelijk her aan te leggen, waarbij de op de natuur gebaseerde oplossingen op basis van de resultaten van de hydraulische modellen die ik eerder noemde zijn inbegrepen.  

Wat droogte betreft, heeft Wallonië in juli 2021 een uitgebreide droogtestrategie aangenomen, die samenviel met de tragische gebeurtenissen die op datzelfde moment een deel van Wallonië troffen. Deze strategie is gebaseerd op twee pijlers: het regionale watervoorradenplan onder leiding van de SWDE, waarbij wij betrokken zijn, en het droogtesysteem SPW ARNE dat door mijn administratie wordt gecoördineerd. Deze strategie bestaat uit drie hoofdlijnen: eco-resilience, analyse en beheer van de vraag, en versterking en mobilisatie van hulpbronnen. Er zijn verschillende projecten gelanceerd in het kader van het herstelplan en deze maatregelen zijn ook opgenomen in andere plannen, zoals plannen voor overstromingsrisicobeheer, aangezien de voorgestelde oplossingen effectief zijn voor zowel “te veel water” als “te weinig water”. Op de natuur gebaseerde oplossingen krijgen natuurlijk voorrang. Van de projecten en resultaten wil ik er één uitlichten over de aanpassing van de landbouw aan de klimaatverandering. We ontwikkelen een proefproject in het westen van Henegouwen in een gebied waar landbouwgrond wordt beheerd, dat een reeks oplossingen en de beste locaties voor de implementatie ervan laat zien. Van de oplossingen die kunnen worden geïmplementeerd, wil ik naast de “klassieke” oplossingen zoals vijverinstallaties, oeverhagen of het herstel van uiterwaardenbossen, het concept van ZOGES, of waterbeheerzones, onder de aandacht brengen. Deze zijn vergelijkbaar met tijdelijke retentiezones, maar dienen in feite meerdere doeleinden op basis van de verschillende geplande vulniveaus: permanente waterretentie op het laagste niveau, dat de ontwikkeling van biodiversiteit in een aquatisch milieu mogelijk maakt, maar dat ook kan dienen als reserve en wateropslag, en een maximumniveau dat wordt gebruikt voor overstromingsbeheer.  

Deze strategie omvat niet alleen maatregelen op het gebied van water. Zo wordt ook het thema bosbranden aangepakt. Droogtes en de daarmee gepaard gaande hittegolven zullen onvermijdelijk het risico op branden in natuurlijke omgevingen vergroten. De dienst Natuur en Bos bereidt zich hierop voor door haar verouderde plannen aan te passen die niet meer aansluiten bij het groeiende risico. Ze heeft ook een tool ontwikkeld die gedeeld kan worden met hulpdiensten, met wie we regelmatig samenwerken en aan wie we onze veldexpertise aanbieden." 

"Als ik verwijs naar de Inventaris van onderzoeksonderwerpen, waarin suggesties staan die de Waalse deelnemers tijdens de brainstormsessie op de Benelux Waterdag in Maastricht hebben gedaan, zou ik er een paar kunnen noemen. We zijn vooral geïnteresseerd in onderzoek naar de kwetsbaarheid van de bevolking voor overstromingen en het mogelijke effect van preventieve maatregelen. De voornaamste slachtoffers van overstromingen zijn vooral de direct getroffen burgers. Een ander gerelateerd onderwerp dat ons interesseert, is de ontwikkeling van hulpmiddelen om overstromingsschade te voorspellen en zo de aanpassing of bescherming van huishoudens te stimuleren."

"We hadden al collectief een groot aantal onderzoeksonderwerpen voorgesteld. Als ik er één aan de lijst zou moeten toevoegen, zou het ongetwijfeld de ontwikkeling zijn van een tool die snel een realtime-kaart biedt van gebieden die waarschijnlijk overstroomd zullen worden op basis van regenvalvoorspellingen. Wanneer een lokale ambtenaar wordt gewaarschuwd voor een risico op stijgende waterstanden, is het voor hem nuttiger om te weten welk gebied waarschijnlijk overstroomd zal worden dan het waterpeil van een rivier."